Aile Mahkemesi, özel mahkemelerdendir. Amacı ailenin yapısını, çocukları ya da engellei vatandaşları hukuk önünde korumaktır. Aileme Mahkemesi, boşanma ve velayet davaları, çocuğa ve kadına şiddet, nafaka gibi davalarda yargılama yapma yetkisine sahiptir.
-Aile Mahkemesi, Tüketici Mahkemesi, Asliye Ticaret Mahkemesi, İş Mahkemesi sayılabilecek özel türdeki mahkemelerdendir. Genel mahkeme olarak görevli mahkemeler ise Asliye Hukuk Mahkemeleri ve Sulh Hukuk Mahkemeleridir.
-Aile Mahkemeleri, Aile Mahkemelerinin kuruluş, görev ve yargılama usullerine dair kanun ile değerlendirilmektedir.
-Aile Mahkemelerinin bulunmadığı bölgelerde Aile Mahkemesi sıfatıyla Asliye Hukuk Mahkemesi görevi yerine getirmektedir.
-Aile Mahkemeleri tek hakimli mahkemelerdir.
-Aile Mahkemesinde verilen kararlar hukuka uygunluğu neticesinde incelenmek üzere temyize gönderilebilir.
-Aile Mahkemesinin hakimleri, evli ve otuz yaşını doldurmuş kişilerden seçilmektedir. Aynı zamanda lisansüstü eğitim almış ya da uzmanlığı olan hakimler aile mahkemesine bakmak için görevlendirilirler.
-Aile Mahkemesi bazı durumlar da görevsizlik kararı alabilir. Ancak bunu re’sen yapamaz. Böyle bir durumda yapabileceği tek uygulama dava dosyasını görevli mahkemeye yönlendirmektir.
Aile Mahkemelerinin Görevleri
Aile Mahkemesinin bakmakla ve yargılamakla görevli sayıldığı mahkemeler şu şekilde belirlenmiştir;
- Evli çiftlerin boşanma davaları,
- Evli çiftlerin boşanma davalarında uygulanacak protokolleri belirleme davaları,
- Evliliğin yok sayılması ya da iptali davaları,
- Boşanma davası gerçekleşmiş kadınların eşinin soyadını kullanmaya devam etme isteği üzerine açılan davalar,
- Boşanma davası gerçekleşmiş kadınların bekleme sürelerini ortadan kaldırma davaları,
- Boşanma davalarında mal paylaşımı davaları,
- Boşanma davalarındaki maddi manevi tazminat davaları,
- Şiddet gören kadın ya da çocukların korunmasına yönelik davalar,
- Nafaka davaları,
- Çocuk üzerindeki velayet davaları,
- Velayetin değiştirilmesi davaları,
- Evlenme izninin verilmesi davaları. Bu tür davalar kısıtlı, kanunlar önünde reşit sayılmayan, hakkında gaiplik kararı olan veya bekleme müddeti olan kişiler tarafından açılmaktadır.
- Evlat edinmeye yönelik davalar,
- Soyadı değişikliği davaları
- Evlatlık ilişkisinin değiştirilmesi davaları
- Malların korunması davaları,
- Aile konutu üzerine şerh konulmayası ya da kaldırılması davaları,
- Aile konut ya da konutları üzerinde eşe intifa hakkı verilmesine yönelik davalar,
- Babalık davaları,
- Soybağının reddi davaları,
- Soybağına itiraz etmek ya da değiştirilmesini talep etmek amacıyla açılan davalar,
- Nişanın iptali nedeniyle maddi manevi tazminat davaları,
- Vesayet davaları.
Aile Mahkemesi, görevlendirildiği husular da şu kararlara yer verebilmektedir.
- Evli çiftlere uyarıda bulunmak ya da uzlaşma sağlanmak,
- Ailenin maddi manevi varlıklarını korumak amacıyla önlem almak,
- Kişilerin resmi ya da özel kurumlara yerleştirilmesini sağlamak,
- Kişileri meslek edindirme kurslarına ya da uygun eğitim kuruluşlarına yerleştirme
- Çocukların bakımına yönelik her türlü maddi ve manevi önemlerin alınması,
- Engelli ya da kısıtlı durumda terk edilmiş çocukların ilgili sağlık kuruluşuna, resmi ya da özel kurumlara yerleştirilmesini sağlamak,
- Çocukların mallarını korumaya yönelik önlemler almak,
Aile mahkemesi tarafından uygulanan bu kararların takibi kanun ile atanan uzman kişiler tarafından yapılmaktadır.