Fatura ve İspat Gücü

Ticareti kısa ve genel şekilde tanımlamakla başlamak isterim. Ticaret, bir üretimin, bir hizmetin veya somut bir malın başka bir kişiye bedeli karşılığında verilmesi, devredilmesidir. Tanımda da belirtildiği gibi ticaretin kapsama alanı oldukça geniştir ve mal, hizmet veya üretim ticareti konusu olabilir.

Yasal olarak yapılan ticaret kapsamında bir malın başkasına satıldığını veya ticari bir işin yapıldığını belgeleyen resmi evrak faturadır. Faturada yer alan bilgiler malın kim tarafından, kime, hangi değerle ve hangi tarihte satıldığı hakında yazılı kaynaklardır. Bazı faturalarda bedelin ödenip ödenmediği bile yer almaktadır.

Ticari malın satışını yapan kişi tacir olarak vergi mükellefidir. Satışı takip etmek için satış yaptığı kişiye faturayı keser. Fatura kesme işlemi satışı belgeler, kendi ticari satış defterlerine yapılan satışı kaydeder. Daha sonra faturayı müşteriye yani satışın yapıldığı kişiye teslim eder. Teslim imza kaydı olduğu sürece fatura 8 gün içerisinde itiraza uğramazsa alıcı fatura içeriğini kabul etmiş sayılır. Satıcı satış bedelini isteme hakkına sahiptir. Fatura ispat gücü olarak tanımladığımız olay tam olarak budur. Yapılan satış işlemleri ticaret hukuku ve tüketici hukuku olarak iki ayrı kolda incelenir. Kısaca bahsetmek gerekirse.

  • Ticari bir malın tacirler arasında satımını belgeleyen fatura satıcı tarafından kesilip satın alan kişi yani alıcı fatura içeriğini kabul ediyorsa ticari defterine işler ve yapılan anlaşmadaki bedeli satıcıya öder. Satın alan kişinin fatura içeriğini kabul etmediği durumlarda faturanın kişiye ulaştırıldığıı günden itibaren 8 günlük itiraz süresi başlar. Bu sekiz gün içerisinde itirazını bildirmek üzere yazılı olarak faturanın aslını yani orijinalini iade eder. Alıcının bu itiraz hakkına sahip olabilmesi için faturayı ticarei defterine işlememiş olması gerekmektedir. Bu durumdan sonra fatura tek başına ispat aracı değildir.
  • Ticari malın tüketiciye satışının ispatı fatura olcağından satın alınan kişinin faturanın teslim sırasında haklarını korumak için bazı detayları kontrol etmelidir.

Fatura teslim alınırken dikkat edilmesi gereken unsurlar;

  • Faturanın teslim tarihi asıl faturaya yazılmalıdır. Fatura içeriğine itiraz süresi faturanın teslim edildiği tarihtir. Malın iade süresi de bu tarihten başlar.
  • Satıcı ile fatura kesenin aynı kişi olup olmadığı kontrol edilmelidir.
  • Faturaya yazılan mal ile teslim alınan malın aynı olup olmadığı kontrol edilmelidir. BU hususta seri numarası, ürün numarası, modeli vb. detaylar kontrol edilmelidir.
  • Faturada gösterilen satış bedelinin anlaşılan bedelle aynı olup olmadığı kontrol edilmelidir.