VERGİ HATALARI VE DÜZELTME YOLLARI
Vergi Hatası
Vergi hatası, vergi ile ilgili olan hesaplarda ya da vergilendirme sırasında yapılan hatalar nedeniyle haksız yere fazla ya da eksik vergi istenme ya da alınma durumudur. Vergi hatası olarak tanımlanan işlem dolayısıyla ortaya çıkan vergi uyuşmazlıkları, idari birtakım yollarla çözülebilmektedir.
Hesap Hatası
Hesap hataları vergi miktarına ilişkin maddi hatalardır. Hesap hatası 3 başlıkta incelenmektedir.
- Matrah Hatası
Ödenilmesi gereken vergi tutarının belirlenmesini sağlayan değer veya miktar matrahtır. Belirli bir vergilendirme oranının uygulanmasıyla ödenmesi gereken tutarı hesap edilmektedir. Matrahta yapılmış olan hata, ödenmesi gereken vergi tutarını doğrudan etkiler.
- Vergi Miktarında Hata
Vergi oranlarının ve tarifelerinin uygulamalarının hatalı olması, mahsupların hatalı yapılması, ilgili belgelerde hesaplanan ve gösterilen verginin eksik ya da fazla olma durumlarıdır.
- Verginin Mükerrer Olması
Vergiyi doğuran olayın ortaya çıkışını etkileyen yanlışlılardan oluşan vergilendirme işleminin niteliği ile ilgili olan hatalardır.
Vergilendirme Hataları
Vergilendirme hataları dört ana başlıkta incelenmektedir.
- Mükellefin Şahsında Hata
Verginin gerçek borçlusundan değil, başka bir kişiden istenmesi ya da alınması durumudur.
- Mükellefiyette Hata
Vergiden muaf bulunan kimselerden vergi istenmesi ya da alınması durumudur.
- Mevzuda Hata
Vergi konusuna girmeyen ya da vergiden müstesna bulunan gelir, servet, madde, evrak üzerinden vergi istenmesi veya alınması durumudur.
- Vergilendirme ve Muafiyet Döneminde Hata
Aranan vergi ile ilgili vergilendirme döneminin yanlış gösterilmesi ya da süre itibariyle eksik ya da fazla hesaplanması durumudur.
Vergi Hatalarının Ortaya Çıkması
Vergi Usul Kanunu madde 119’a göre, vergi hataları,
“İlgili memurun hatayı bulması ve görmesi”
“Üst memurların yaptıkları incelemeler sonucunda hatanın görülmesi”
“Hatanın teftiş sırasında tespiti”
“Hatanın vergi incelemesi sırasında tespiti”
“Mükellefin başvurusu üzerine”
Gibi çeşitli şekillerde tespit edilebilmekte ve gerekli idari düzeltme süreci vergi idaresince gerçekleştirilebilmektedir.
Vergi Hatalarının Düzeltilmesi
Vergi hatalarının düzeltilmesi iki şekilde yapılmaktadır.
- Re’sen Düzeltme
İdarece tereddütte bulunulmayan açık ve mutlak vergi hataları re’sen düzeltilebilmektedir. Düzeltme müvekkilin lehine olabileceği gibi aleyhine de olabilir.
- Mükelleflerin Talebi Üzerine Düzeltme
Mükellefler, vergi hatalarının düzeltilmesi için vergi dairesine yazılı bir şekilde talepte bulunurlar. Eğer talep vergi dairesine göre uygun bulunursa düzeltilme işlemi gerçekleşir.
Zamanaşımı
Vergi hatalarının düzeltilmesi 5 yıllık zaman aşımına tabidir.